De Haarrijnseplas

Aan het noordwesten grenst het Máximapark aan de Haarrijnseplas, waar mensen kunnen zwemmen, wandelen en vogels kijken. De plas heeft kraakhelder water: er komt alleen regenwater in en het oppervlaktewatersysteem van de wijk Leidsche Rijn wordt ermee gereguleerd .

De Haarrijnseplas werd begin 21e eeuw gegraven toen er zand nodig was voor de bouw van de wijk Leidsche Rijn, de verbreding van de A2 en de spoorverdubbeling. De verkoop van het zand maakte het mogelijk om de plassen in te richten als recreatie- en natuurgebied. Eigenlijk bestaat de plas uit twee naast elkaar gelegen plassen – tussen de A2 aan de ene kant, en Vleuten en Haarzuilens aan de andere kant. De ene plas is een recreatieplas – waar gezwommen kan worden – en de andere een natuurplas.

Het water in de Haarrijnseplas is schoon en kraakhelder. In natte tijden wordt de plas gebruikt om overtollig regenwater uit de Leidsche Rijn op te vangen, en in droge tijden kan er weer water naar drogere delen worden gebracht. Hiermee is het (oppervlakte)watersysteem in Leidsche Rijn heel bijzonder. Het is een vrijwel gesloten systeem. Er komt alleen regenwater in en aanvullen met relatief vuil water uit het Amsterdam-Rijnkanaal is niet nodig. Het oppervlaktewater wordt rondgepompt door middel van gemalen. Zo wordt stilstaand water, en dus zuurstofloosheid en muggenoverlast, voorkomen.

Vanuit het Máximapark ben je direct bij het strand van de Haarrrijnseplas. Het strand ging begin 2021 helemaal op de schop en is opnieuw ingericht. Tot dan was er alleen een strook strand met een grote kale grasvlakte. In 2017 is er een grote enquête gehouden over mogelijke verbeteringen en aanpassingen. De nieuwe inrichting is een vertaling van de wensen van de bezoekers. Nu is het strand groter en breder en zijn er heuvels aangelegd. Ook zijn 170 nieuwe bomen geplant van verschillende soorten. Overigens staan langs het Lint bij de Haarrijnseplas ook zes bijzondere bomen, dit zijn grote platanen afkomstig van het Domplein in hartje Utrecht. (Zie ook het artikel over : De Dompleinbomen)

Leidsche Rijn-aan-Zee is het strand wel eens genoemd. De zonsondergang is er schitterend, vanaf de steiger aan de rand van het Máximapark, en al helemaal vanaf het terras bij Key West Beachhouse. Dat je in de rug de drukke A2 hebt en een industriegebiedje vol distributiecentra, daar moet je je als bezoeker misschien even overheen zetten. Zeker bij westenwind hoor je daar niets van. Het strand is nog altijd gratis toegankelijk. In het deel van de plas binnen de boeien kun je veilig zwemmen en bij mooi weer is er toezicht. Het beheer en de strandwachten worden verzorgd door Recreatie Midden-Nederland. Er zijn twee parkeerplaatsen, maar die zijn niet al te groot, waardoor op hete dagen de parkeerplaatsen snel vol zijn. Het is de bedoeling dat bezoekers op de fiets komen.

Sinds 2017 wordt er op 1 januari in de Haarrijnseplas een grote Nieuwjaarsduik georganiseerd. En het strand is een plek waar regelmatig evenementen worden georganiseerd, zoals muziekfestivals.

De zuid-oever van de Haarrijnseplas is de laatste jaren ontwikkeld tot een nieuw natuurgebied. De Thematervelden, dat nu een ecologische verbindingszone is tussen het Máximapark, Haarzuilens en het Groene Hart. Dit nieuwe natuurgebied van 35 hectare heeft een bijzondere flora en fauna met rietoevers, hooilanden, struwelen en bos. Zo kan een wandeling door of langs het Máximapark eenvoudig verlengd worden.

En last but not least: de gemeente Utrecht heeft woningplannen bij de Haarrijnsplas. In deze nieuwe buurt, Haarrijn, is ruimte voor 700 duurzame appartementen en huizen, een kindcentrum en horeca. En in de plassen wil de gemeente energie-eilanden aanleggen met zonnepanelen. Die jaarlijks 4 miljoen kilowattuur moeten opleveren en zo voorzien in een groot deel van de vraag naar stroom in Haarrijn. Rond de eilanden komen groenstroken waar watervogels kunnen broeden en zoeken naar voedsel.

Tekst: Lucie Th. Vermij