Jacqueline Hoekstra
Ecoloog in het Parkberaad

Nieuw in de Parkorganisatie: ecoloog Jacqueline Hoekstra. Zij is sinds twee jaar als vrijwilliger verbonden aan de Vereniging Landschapsbeheer Vleuten-De Meern, die opereert vanuit De Buitenhof in het noordelijke, ruigere deel van het Máximapark. De portefeuille Groenbeheer vult Jacqueline Hoekstra in samen met de gebiedsmanager, Natalie Specken van de gemeente.

Jacqueline Hoekstra

Wie is Jacqueline Hoekstra?
‘Ik kom uit Twente, heb biologie gestudeerd aan de VU in Amsterdam, met als specialisatie ecologie. Toen ik afstudeerde in de jaren tachtig was er geen werk en ben ik omgeschakeld naar de muziek. Ik deed backing vocals bij onder anderen André Hazes en Anita Meijer. Op mijn 35e ben ik gaan dirigeren, gaf ik zanglessen, deed ik muzikale bedrijfstrainingen.
Dat was heel leuk, maar op een gegeven moment dacht ik: nu mag de AOW wel komen. Ik wilde weer de natuur in. Ik woon in de Utrechtse binnenstad en was een tijdje actief bij de Oosterspoorbaan, waar ik Dries Willems tegenkwam, de voorzitter van Landschapsbeheer Vleuten-De Meern. Hij wilde mij er graag bij hebben. Ecoloog Tabe Tietema van Landschapsbeheer heeft mij toen onder zijn hoede genomen.’

Landschapsbeheer Vleuten-De Meern in actie

Wat doet Vereniging Landschapsbeheer
Vleuten-De Meern?
‘We zetten ons sinds 1974 in voor het behoud van klassieke landschapselementen, en voor het inpassen van natuur in een stedelijke omgeving. De Buitenhof van het Máximapark is er één van. We werken voor de gemeenten Utrecht en Woerden en samen met organisaties als Vitens, Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap en Natuurmonumenten.’

Landschapsbeheer Vleuten-De Meern in actie

Wat is de taak van de ecoloog?
‘Samen met Tabe Tietema maak ik elk jaar een plan wat we aan beheer willen doen in de zomermaanden. Onze collega Hans van Aardrijk organiseert het winterprogramma. Wij kijken: wat staat er, wat moet er weg, wat laten we uitgroeien, welke ontwikkeling willen we stimuleren? In het beheer van de Buitenhof sturen we de natuurlijke ontwikkeling. In het andere deel van het Máximapark, de Binnenhof, doet de gemeente dat anders. In de Binnenhof is het beheer een planmatig gestuurde ontwikkeling.’
‘De Buitenhof is begonnen met de twee Vleutense ecologen Reint Klein Beekman en Tabe Tietema. Tien jaar geleden waren hier alleen maar weilanden. Zij zagen de plannen en vroegen zich af: kan het niet anders? Ze hebben zichzelf uitgenodigd om aan tafel te komen zitten. Wat nu de Buitenhof is, zou in eerste instantie bebouwd worden. Zij hielden een pleidooi voor aansluiting op de ecologische hoofdstructuur waarlangs onder andere de reeën vanaf Haarzuilens naar het Máximapark kunnen komen. Uiteindelijk heeft Adriaan Geuze, de ontwerper van het park, toegestaan dat de Buitenhof op deze open manier ontwikkeld kon worden. Het is in de Buitenhof veel stiller dan in de Binnenhof. Gebruikers van het park zijn er heel blij mee.’

Landschapsbeheer Vleuten-De Meern

Wat is het verschil tussen jullie en de stadsecologen?
‘In een stad kijken ecologen wat er mogelijk is om te zorgen voor meer biodiversiteit, de bermen, de oevers. Stadsecologen doen dat, maar gaan van het ene naar het volgende project. Wij daarentegen zijn blijvend in dit gebied en kijken wat er gebeurt. We laten ons verrassen: mussen, merels, steenarenden; alles is welkom.’

Jacqueline Hoekstra in actie

Sinds kort zit u als vrijwilliger in het koppel ‘Groenbeheer’ van de Parkorganisatie.
‘Ja, ik vorm een koppel samen met de gebiedsmanager Nathalie Specken van de gemeente. Wij werken samen met de afdeling Groenbeheer van Leidsche Rijn. Die houdt zich bezig met maaien, snoeien, uitgraven van sloten, schoonhouden van straten en putjes. Als Vereniging Landschapsbeheer Vleuten-De Meern doen wij – net als de vrijwilligers van Stichting Vrienden van het Máximapark – het fijnere, preciezere werk: de slootkanten, de groene stroken langs het water. De gemeente maait grof, en wij proberen dat in banen te leiden. Wij streven naar selectief maaien. Als wij zien dat er ergens orchideeën opkomen, proberen wij ervoor te zorgen dat er daar niet gemaaid wordt. Maar ik moet zeggen: het valt niet mee, omdat de werkzaamheden van Groenbeheer zijn uitbesteed aan grote aannemers. En als je niet uitkijkt baggeren ze alle sloten uit, ook de plekken waar bijvoorbeeld net zwanenbloemen bloeien. Zo hadden ze laatst zomaar een mooie sloot uitgebaggerd, die we net met veel zorg gemaaid hadden voor de libelles. Bleek fout op een kaartje te staan. Als partner in het Parkberaad ben je er vooral mee bezig om zulke fouten te voorkomen. We proberen te achterhalen waar het fout gaat en hoe we dat kunnen voorkomen.’

Jacqueline Hoekstra in actie

Wat is uw inbreng als ecoloog bij de Parkorganisatie?
‘Ik ben net begonnen, en moet er nog een beetje in groeien. Wat mij opvalt, is dat veel van de dingen die in het Parkberaad besproken worden over leuke-dingen-voor-de-mensen gaan. Feestjes. Vlaggen. Fietsnietjes. Initiatieven. Toen heb ik gezegd: als je alleen maar naar de leuke dingen voor de mensen kijkt, dan vergeet je de ecologische functie van het park. De stedenbouwkundige Riek Bakker die het Masterplan voor Leidsche Rijn en het park mede heeft geschreven, heeft dat heel expliciet benoemd. Het park is heel belangrijk in de wijk, maar staat niet op zichzelf, het is onderdeel van een groen netwerk. Het moet vervlochten zijn met het omringende groen. Daar moet veel meer aandacht voor komen. Er is een prachtig park, maar er zijn veel te weinig groene aders in de wijk. Met de opwarming van de aarde is dat heel belangrijk tegen de hittestress. Utrecht is veel te versteend. Hoe krijgen we voor elkaar dat al die geasfalteerde en betegelde straten weer groener worden? Er komen de komende jaren 100 duizend inwoners bij. Het wordt heter. Je bent er niet met één park. Je hebt alle tuinen nodig om de stad te koelen. Maar ja, hoe je dat voor elkaar krijgt, dat is een grote uitdaging.’

Tekst: Lucie Th. Vermij
Datum interview: 18 april 2023

Vereniging Landschapsbeheer Vleuten-De Meern
De Buitenplaats, Hof Ter Weydeweg 1A, 3451 ST Utrecht.

Website: www.landschapsbeheer-vldm.nl